Postępowanie po urazach skrętnych stawu kolanowego

W przeciwieństwie do skręceń stawu skokowego urazy skrętne stawu kolanowego odnotowuje się przede wszystkim w trakcie uprawiania sportu. Najczęściej do skręceń stawu kolanowego dochodzi w trakcie jazdy na nartach, gdy w piłkę, tenisa, przy uprawianiu sportów walki. Jeśli jesteśmy dobrze przygotowani kondycyjnie, rozgrzani i rozciągnięci jest szansa że nawet po dynamicznym skręceniu staw kolanowy wyjdzie bez szwanku. Czasem jednak dochodzi do niekontrolowanego skręcenia stawu kolanowego, które powoduje uszkodzenie struktur stawowych.
W czasie upadku ze skręceniem stawu kolanowego często słyszalny jest trzask. Po chwili pojawia się ból, choć u osób z wysokim progiem bólowym początkowo może on nie być dominującym objawem. Jeśli noga wygięta jest pod dziwnym kątem lub "składa się" przy próbie obciążenia nie powinniśmy próbować kontynuacji wysiłku lecz zaczekać na służby ratownicze. Możliwe jest jednak że po upadku wstaniemy i mimo bólu w kolanie podejmiemy próbę kontynuacji gry. To bardzo zły pomysł! Noga jest osłabiona, nasza koncentracja zaburzona i szansa na kolejny upadek, zakończony znacznie poważniejszymi konsekwencjami, dramatycznie rośnie.

Jeśli w czasie upadku doszło do uszkodzenia struktur wewnątrz stawu kolanowego w ciagu kilku godzin po urazie kolano spuchnie, zgięcie i wyprost ulegną ograniczeniu, nasili sie ból, moze takze pojawić się uczucie "uciekania" nogi podczas próby obciążenia. Obrzęk i ból można początkowo ograniczyć stosując opisany powyżej protokół PRICE. Ważne jest, aby nie przykładać chłodzenia do odsłoniętej skóry - istnieje ryzyko jej odmrożenia. Zawsze chłodzimy przez bandaż lub ręcznik. Jak najszybciej powinniśmy także zasięgnąć porady lekarskiej. Część osób próbuje "przechodzić" uraz czekając, aż dolegliwości ustąpią same, mimo obrzęku, uczucia niestabilności lub blokowania stawu kolanowego. To zły pomysł! Uszkodzony staw kolanowy, jeśli jest eksploatowany po urazie ulega szybkim zmianom zwyrodnieniowym, możliwe jest także pogłębienie pierwotnych uszkodzeń. Jeśli zgłosimy się do lekarza w ośrodku narciarskim prawdopodobnie wykonane zostanie zdjęcie rentgenowskie, na którym najczęściej nie stwierdza się żadnych zmian kostnych, jako że w większości przypadków w czasie urazu skrętnego uszkodzeniu ulegają tkanki miękkie wewnątrz stawu - więzadła i łąkotki. Jeśli w kolanie zbiera sie płyn zostanie także wykonana punkcja - bardzo ważne jest rozróżnienie, czy w punkcji uzyskany jest płyn stawowy (co świadczy o pourazowym zapaleniu błony maziowej w stawie) czy krew (co świadczy o uszkodzeniu więzadeł). Popularną tendencją jest unieruchomienie kończyny w opatrunku gipsowym. Zamiast pełnego gipsu lepszym pomysłem jest łuska gipsowa lub zapinana orteza na rzepy, która takze unieruchomi kolano, nie będąc tak dokuczliwą. Bardzo ważne jest, aby gdy noga jest unieruchomiona przyjmować leki przeciwzakrzepowe. Jeśli po założeniu gipsu lekarz nie zaleci takich leków, warto zapytać o przyczyny odstąpienia od takiej profilaktyki, która jest ogólnie przyjętym postępowaniem. Leki przeciwzakrzepowe najczęściej występują pod postacią zastrzyków wykonywanych podskórnie w brzuch i zabezpieczają nas przed bardzo poważnym powikłaniem unieruchomienia nogi, jakim jest zakrzepowe zapalenie żył. Zaletą unieruchomienia w gipsie lub ortezie jest natomiast zabezpieczenie stawu kolanowego przed dalszymi urazami do momentu, gdy wykonana zostanie kompleksowa diagnostyka i ustalone ostateczne rozpoznanie.
Po opanowaniu sytuacji, jak najszybciej należy zgłosić się do ośrodka ortopedycznego, celem dalszej diagnostyki i leczenia. Zazwyczaj do postawienia ostatecznego rozpoznania konieczne będą – poza dokładnym i fachowym zbadaniem stawu kolanowego przez ortopedę – badania dodatkowe, takie jak rezonans magnetyczny stawu kolanowego lub USG. Z zależności od uszkodzeń może być wdrożone leczenie zachowawcze - czasowe unieruchomienie i rehabilitacja usprawniająca pod kierunkiem fizjoterapeutów. W przypadku poważniejszych uszkodzeń - jak zerwanie więzadła krzyżowego przedniego lub tylnego, lub uszkodzenia łąkotek konieczne może być leczenie operacyjne - artroskopia kolana z naprawą uszkodzonych struktur. Ważne jest, aby uzyskać dokładne informacje na temat natury i zakresu proponowanego leczenia operacyjnego, oraz postępowania po zabiegu. Pozwoli to na świadomy wybór ośrodka, w którym zdecydujemy się podjąć leczenie i rehabilitację.

Podsumowując:

Co robić po skręceniu stawu kolanowego:

• nie kontynuować wysiłku!
• chłodzić kolano (co 2-3 godziny po 15 minut)!
• bandaż elastyczny
• w miarę możliwości nie obciążać nogi
• jeśli kolano jest zablokowane nie prostować i zginać na siłę
• jeśli założone jest unieruchomienie na nogę - koniecznie przyjmować leki przeciwzakrzepowe!
• nie zwlekać z wizytą u ortopedy - próba używania skręconego kolana może spowodować pogłębienie uszkodzeń

Zobacz więcej >>